Strona główna
Wiadomości
Halina Borowska - Blog żony
Życiorys
Forum
Publikacje
Co myślę o...
Wywiady
Wystąpienia
Kronika
Wyszukiwarka
Galeria
Mamy Cię!
Ankiety
Kontakt




Wystąpienia / 26.04.03 / Powrót do "Wystąpienia"

Lizbona; Wystąpienie na spotkaniu przewodniczących parlamentów państw kandydujących do UE.

Rola parlamentów narodowych w przyszłej Unii Europejskiej jest kwestią, która w bezpośredni sposób wpływa na demokratyczną legitymizację całego europejskiego projektu. Unia Europejska cierpi na tym, iż społeczeństwa nie identyfikują się dostatecznie z jej celami i działaniami. Mamy do czynienia z deficytem demokracji. Deficytem, który musimy zwalczyć.
Kraje kandydujące przebyły długą drogę w kierunku spełniania unijnych kryteriów członkostwa. Dostosowały setki sektorowych uregulowań prawnych oraz wzmocniły wydolność instytucjonalną tak, ażeby móc skutecznie funkcjonować w Unii Europejskiej. Jednakże wciąż otwarta pozostaje dla nas kwestia o znaczeniu fundamentalnym. W jaki sposób społeczeństwa i ich wybrani przedstawiciele będą mogli sprawować demokratyczną kontrolę nad działaniami swojego rządu w ramach Rady UE? Naszym najważniejszym celem powinno być rozwianie obaw społeczeństw naszych krajów przed osłabieniem roli Parlamentów narodowych w związku z przekazywaniem kompetencji narodowych na szczebel wspólnotowy. Nie możemy dopuścić do alienacji parlamentów narodowych ze spraw wspólnotowych. W takim przypadku mogłyby one zostać sprowadzone do roli wyłącznie parlamentów lokalnych. Nieuniknione byłyby wówczas sytuacje, że ustawiałyby się one w opozycji do instytucji europejskich i Unii w ogóle. Mogłoby to spowodować powstanie realnego niebezpieczeństwa w postaci ożywienia tendencji antyeuropejskich.
Potrzeba lepszego włączenia parlamentów narodowych w funkcjonowanie Unii Europejskiej podkreślana była już wielokrotnie. Jednak postanowienia Rady Europejskiej z Laeken oznaczają w tym kontekście rozpoczęcie nowego etapu. Decyzja o powołaniu Konwentu w sprawie przyszłości Unii Europejskiej, gdzie najliczniejszą grupę stanowią parlamentarzyści narodowi, stanowiła jakościowy krok w przód, wzmacniający demokratyczną legitymizację Unii Europejskiej. Prezydium Konwentu ustanowiło specjalną grupę roboczą ds. parlamentów narodowych. Grupa przestudiowała wiele szczegółowych i praktycznych kwestii, na podstawie których można było przedstawić konkretne propozycje rozwiązań dla dalszych prac Konwentu. Propozycje te zostały sformułowane w odniesieniu do trzech głównych obszarów, w których rola parlamentów narodowych powinna, zostać wzmocniona:
- rola parlamentów narodowych w sprawowaniu kontroli nad rządem,
- rola parlamentów narodowych w procesie monitorowania przestrzegania zasady subsydiarności,
- rola multilatelarnych mechanizmów na poziomie europejskim, w które włączone są parlamenty narodowe.
Jedną z zasadniczych konsekwencji przystąpienia do Unii Europejskiej jest pewne ograniczenie funkcji legislacyjnej parlamentów narodowych. Tym samym niezwykle istotne staje się wypełnianie przez parlamenty funkcji kontrolnej wobec działalności rządu na poziomie europejskim. Jako kraj kandydujący, bacznie przyglądamy się różnym istniejącym obecnie systemom parlamentarnego nadzoru w sprawach europejskich, ich kształt uwarunkowany jest każdorazowo wewnętrznymi uregulowaniami konstytucyjnymi i a forma różni się co do intensywności oraz skuteczności. W pełni zgadzam się z konkluzją Grupy Roboczej Konwentu, iż na poziomie europejskim nie powinno się przesądzać o docelowym kształcie parlamentarnego systemu nadzoru. Kluczową sprawą jest jednak, aby w Traktacie Konstytucyjnym zostały zapisane podstawowe wymogi, które mają bezpośredni wpływ na skuteczność takiego nadzoru. W tym kontekście należy odnotować pewne dobre rozwiązania, które zostało zaproponowane przez Prezydium Konwentu. Myślę tutaj przede wszystkim o wzmocnionym dostępie parlamentów narodowych do informacji o wszystkich wspólnotowych projektach legislacyjnych oraz o ścisłym przestrzeganiu okresu sześciu tygodni, jaki musi upłynąć zanim dana kwestia stanie na porządku dziennym obrad Rady.
Konwent przeanalizował także sposoby lepszego włączenia parlamentów narodowych we wspólnotowy proces legislacyjny. Rola parlamentów narodowych w monitorowaniu przestrzegania zasady subsydiarności została wzmocniona. Zgodnie z proponowanym przez Konwent rozwiązaniem zostanie ustanowiony tzw. system wczesnego ostrzegania, który umożliwi parlamentom narodowym wyrażanie opinii w kwestii zgodności danego projektu z zasadą subsydiarności. Jest to dobre rozwiązanie, jako że to właśnie do parlamentów narodowych powinna należeć ocena, czy konkretna decyzja została podjęta na najwłaściwszym poziomie.
Obywatele często postrzegają Unię Europejską jako strukturę odległą i skomplikowaną. Zdając sobie sprawę z tego, iż Parlament Europejski tylko częściowo rekompensuje brak wpływu parlamentów narodowych na europejski proces decyzyjny, musimy stworzyć nową jakość współpracy w wielostronnych kontaktach parlamentarnych na poziomie europejskim.
Przyjmując, iż nie ma obecnie potrzeby tworzenia nowych instytucji, powinniśmy zmierzać w kierunku ulepszania regularnych kontaktów pomiędzy parlamentami narodowymi oraz między parlamentami narodowymi a Parlamentem Europejskim. W tym Kontekście dostrzegam konieczność wzmocnienia roli Konferencji Organów Wyspecjalizowanych w Problematyce Wspólnotowej (COSAC) jako międzyparlamentarnego mechanizmu konsultacyjnego. Jego funkcja, polegająca na wymianie informacji i "najlepszych doświadczeń" między parlamentami pomogłaby przybliżyć sprawy wspólnotowe do debaty na poziomie krajowym, wzmacniając tym samym więź ze społeczeństwem. POZA REGULARNYMI KONTAKTAMI między komisjami do spraw europejskich sugerowałbym także ustanowienie płaszczyzny umożliwiającej robocze kontakty poszczególnych komisji sektorowych parlamentów narodowych. Przedstawiciele tych komisji powinni spotykać się celem zapoznania się i wyrażenia swojej opinii o planowanych działaniach Komisji Europejskiej w ich sektorze.
Państwa kandydujące będą musiały zebrać pewien bagaż doświadczeń w zakresie kompetencji i funkcjonowania ich parlamentów narodowych w Unii Europejskiej. Aby nie urzeczywistniła się perspektywa ich wyalienowania ze spraw wspólnotowych, parlamenty narodowe muszą być włączone w konsultacje na temat kształtu polityk europejskich. Powinny także mieć możliwość udzielania kierunkowych rekomendacji do projektów nowych aktów legislacyjnych oraz mieć zagwarantowany szybki i szeroki dostęp do całości dokumentacji europejskiej. Tylko w ten sposób możliwe będzie zakorzenienie europejskiej tożsamości w państwach członkowskich oraz wzmocnienie demokratycznej legitymizacji Unii Europejskiej poprzez zbliżenie jej do obywateli.

Źródło: www.borowski.pl

Powrót do "Wystąpienia" / Do góry